EBIT en EBITDA berekenen: de betekenis simpel uitgelegd

Je hoort in de financiële wereld wel eens over ‘EBIT’ en ‘EBITDA’. Maar wat is de betekenis van die termen? En wat is hun nut? EBIT en EBITDA berekenen zijn andere manieren om naar het resultaat en de winstgevendheid van een bedrijf te kijken dan louter de winst of het verlies. Dat is interessant omdat winst of verlies op zich eigenlijk weinig zeggen. Je kan de winst immers op duizend-en-één manieren beïnvloeden. Omgekeerd betekent verlies niet meteen dat een bedrijf het structureel slecht doet. Omdat de termen ook in België en Nederland steeds vaker voorkomen moet je wel kunnen ‘meepraten’ en weten wat men met deze begrippen nu precies bedoelt.

Winst of verlies van een bedrijf

Eén van de eerste zaken waar je naar kijkt in de jaarrekening is natuurlijk of men winst of verlies maakte. Maar wat weet je hier eigenlijk mee? Bitter weinig. Even uitleggen waarom.

Winst

Winst kan op tientallen manieren tot stand komen. Men kan de winst ook heel makkelijk manipuleren. Misschien is de winst bijvoorbeeld uitsluitend aan uitzonderlijke opbrengsten te danken. Dat is dan wel leuk om dit jaar een mooi resultaat te laten zien. Maar volgend jaar kan je dezelfde kunstgreep niet meer herhalen en zal je winst toch echt uit je activiteit zelf moeten komen.

Verlies

Ook met de vaststelling dat er verlies is gemaakt kan je niet zoveel. Misschien is dat verlies wel uitzonderlijk. Of misschien bestaat er een logische uitleg voor. Heeft een bedrijf afgelopen boekjaar veel geïnvesteerd? Dan brengt dat vaak hoge rentekosten en hoge afschrijvingen met zich mee. Onvermijdelijk resultaat: een lagere winst of zelfs een verlies. Maar is het daarom een slecht bedrijf? Niet dus. Het bedrijf investeert tenminste in nieuwe middelen en stelt zo misschien juist zijn toekomst veiliger.

Betekenis van EBIT en EBITDA

Hoe helpen begrippen als EBIT en EBITDA je nu om verder te kijken dan louter de winst of het verlies?

Definitie EBIT

‘EBIT’ staat voor:

“Earnings Before Interest and Taxes”

• Earnings = opbrengsten
• Interest = rente
• Taxes = belastingen

EBIT meet de operationele prestaties of ‘performantie’ van een bedrijf. Wat is het resultaat van de normale bedrijfsvoering, dat wil zeggen de omzet en de kosten gemaakt om die omzet te halen?

Met financiële opbrengsten (rente) of met belastingen houden we geen rekening. Rente en belastingen zijn immers geen operationele prestatie en hebben niets te maken met kosten of omzet.

Je kan de EBIT dan ook het best vergelijken met het operationeel bedrijfsresultaat.

Definitie EBITDA

‘EBITDA’ staat voor:

“Earnings Before Interest,Taxes, Depreciation and Amortization”

Je merkt dat men hier 2 letters, nl. ‘D’ en ‘A’, aan het einde van de term heeft toegevoegd:

• De ‘D’ staat voor ‘Depreciation’ of ‘waardeverminderingen’.
• De ‘A’ staat voor ‘Amortization’ of ‘Afschrijvingen’.

Kortom, met de EBITDA gaat men bijkomend ook nog de afschrijvingen en waardeverminderingen uit het resultaat halen. Je zou dus kunnen zeggen dat de EBITDA berekenen, beter nog dan EBIT, je de werkelijke operationele prestaties van een bedrijf laat zien.

Hoe bereken je EBIT en EBITDA?

Berekening EBIT

In een Belgische jaarrekening bereken je volgens de CBN (Commissie voor Boekhoudkundige Normen) de EBIT als volgt op basis van de resultatenrekening:

Winst (verlies) van het boekjaar voor belasting (code 9903)

• -Opbrengsten uit financiële vaste activa                              (code 750)
• -Opbrengsten uit vlottende activa                                          (code 751)
• -Andere financiële opbrengsten                                              (code 752/9)
• + Kosten van schulden                                                               (code 650)
• + Waardeverminderingen op vlottende activa                (code 651)
• + Andere financiële kosten                                                      (code 652/9)

Met andere woorden: rubrieken 750, 751 en 752/9 breng je in mindering van de winst of het verlies voor belasting. De rubrieken 650, 651 en 652/9 tel je er daarentegen bij op. Het resultaat is de EBIT.

Eigenlijk kan je de EBIT alleen correct berekenen voor vennootschappen die het volledige schema gebruiken. In het verkorte schema (dat kleinere ondernemingen gebruiken) vindt je immers niet zo veel details en vindt je bovenstaande codes niet allemaal terug. Kortom, in die jaarrekeningen kan je de EBIT niet berekenen.

Voor Nederlandse jaarrekeningen bestaat geen alom aanvaardde en toegepaste manier om de EBIT te berekenen.

EBITDA berekenen

De EBITDA berekenen kan je pas wanneer je eerst de EBIT hebt berekend volgens bovenstaand schema.

EBIT

• +Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële vaste activa en materiële vaste activa (post 630)
• +Waardeverminderingen op voorraden (post 631/4)
• +Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen (post 660)
• -Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen (post 760)

= EBITDA

Een eenduidige definitie en berekeningswijze van EBITDA voor Nederlandse jaarrekeningen bestaat tot dusver niet.

Historiek, verwarring en tegenstand

Helaas bestaat er rond de beide begrippen heel wat verwarring en tegenstrijdige informatie in de financiële wereld.

Oorsprong

De oorsprong van de EBIT en EBITDA ligt in de Angelsaksische wereld. Lange tijd was EBIT, de voorloper van EBITDA, de enige gangbare manier om de winstgevendheid van een bedrijf te beoordelen. Maar met het ontstaan van het internet en de daaruit volgende internet-zeepbel kwamen veel bedrijven in problemen. Ze moesten grote investeringen doen en dat ging gepaard met hoge afschrijvingen. Gevolg van die grote investeringen was een lagere winst, en vaak ook een negatieve EBIT. Bij het presenteren van de cijfers op basis van EBIT stond de directeur dus vaak met het schaamrood op de wangen.

Het begrip ‘EBITDA’ ontstond ten tijde van die internetzeepbel. Door ook de afschrijvingen en waardeverminderingen uit het resultaat te ‘filteren’ kon men toch nog positieve resultaten voorleggen. En toegegeven, er valt iets voor te zeggen. Moet je nu echt voor hoge afschrijvingen of waardeverminderingen ‘gestraft’ worden met slechte cijfers? Wat dan op zijn beurt ook weer nefaste gevolgen kan hebben voor het imago of de beurskoers van het bedrijf?

Het begrip dook dan ook eerst op bij beursgenoteerde bedrijven. Maar gaandeweg werd EBITDA ook bij niet-beursgenoteerde bedrijven steeds vaker gebruikt.

Verwarring bij de EBITDA berekenen

Helaas bestaat er rond de beide begrippen heel wat verwarring en tegenstrijdige informatie in de financiële wereld.

Dat komt omdat er geen algemeen erkende definitie van het begrip EBIT of EBITDA bestaat. In verschillende delen van de wereld, ja zelfs in verschillende delen van Europa, vult men het wat anders in. Dat maakt vergelijken natuurlijk moeilijk.

Daarnaast vindt je het ook niet zomaar terug in een Belgische jaarrekening. Het is geen balansrubriek of cijfer in de resultatenrekening of winst- en verliesrekening.

Om hieraan te verhelpen heeft in België de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) in 2010 een nota over EBIT en EBITDA gepubliceerd. Daarin doet zij haar visie en interpretatie van EBIT en EBITDA in een Belgische jaarrekening uit de doeken. Jammer genoeg volgt niet iedereen in praktijk het CBN-advies. Wees dus op je hoede en vraag je steeds af hoe de EBITDA precies werd berekend.

Tegenstanders

In de financiële wereld zijn ook heel wat critici van de EBITDA. Het begrip heeft zeker zijn nut, maar mag niet het enige element zijn om de waardering van een bedrijf te bepalen.

Interpretatie van EBIT en EBITDA

Hoewel EBIT en EBITDA berekenen zeker interessante begrippen zijn moet je ze dus ook wel met een korreltje zout nemen. Op zichzelf zijn ze zeker niet zaligmakend. Je oordeel over een bedrijf louter en alleen vormen door de EBIT of EBITDA is niet verstandig. Vaak kiezen bedrijven immers bewust voor het ene of het andere, afhankelijk van wat aan de buitenwereld het mooiste resultaat laat zien.

Het is dan ook veel nuttiger om deze begrippen samen met andere invalshoeken en ratio’s te bekijken. Door je oordeel op een hele waaier van ‘tools’ en kengetallen te baseren kom je tot een veel evenwichtiger beeld.

Lees verder

Grote onderneming, kleine onderneming: wat is het verschil?

Bronnen 

CBN, Technische nota 2010-1, 8 september 2010, zoals gepubliceerd op de website van de CBN.

VAN DE WOESTYNE, I., “Boekhoudrecht in essentie aangevuld met financiële analyse”, Intersentia, 2017.

https://ondernemingsdatabank.indicator.be/ebitda/hoe_ebit_ebitda_correct_berekenen_/VLTAFMAR_EU04021301/related