Voor het Belgische vennootschapsrecht zijn niet alle bedrijven gelijk. Men maakt onderscheid tussen drie soorten ondernemingen, op basis van een aantal duidelijke criteria. Dat onderscheid is niet zonder belang. Afhankelijk van of je een grote onderneming, kleine onderneming of micro-vennootschap bent heb je immers andere verplichtingen op vlak van boekhouding en jaarrekening. Hoe maak je precies het onderscheid tussen de verschillende types? En wat zijn de gevolgen en eigenschappen van elke soort?
Drie types ondernemingen
Het Belgische vennootschapsrecht maakt een onderscheid tussen drie types bedrijven:
- Grote onderneming
- Kleine onderneming
- Micro-onderneming
Wat is het verschil tussen deze drie types?
Grote onderneming of kleine onderneming?
Criteria
Men beschouwt je bedrijf als een grote onderneming wanneer je meer dan één van deze drie criteria overschrijdt:
- Gemiddeld aantal werknemers: 50
- Omzet: 9.000.000 euro
- Balanstotaal: 4.500.000 euro
Zolang je geen of hooguit één van deze criteria van bovenstaande criteria overschrijdt ben je een kleine onderneming. Vrij eenvoudig dus om het onderscheid in praktijk makkelijk te kunnen maken!
Opgelet: je zal soms andere criteria zien (vooral dan in oudere publicaties). Dat komt omdat de criteria in 2016 gewijzigd zijn. Voordien lag het balanstotaal op 3.500.000 EUR en de omzet op 7.300.000 EUR. Een wetswijziging en aanpassing van artikel 15 van het Vennootschapswetboek eind 2015 bracht daar echter verandering in. Bovenstaande criteria zijn echter de actuele, up-to-date criteria.
Verschuivingen
Het is natuurlijk best mogelijk dat je dit jaar beantwoordt aan de criteria van een grote onderneming en volgend jaar niet meer. Dit heeft niet meteen gevolgen. Als je plots beantwoordt of niet meer beantwoordt aan de criteria moet dit zich twee jaar op rij voordoen voor je onderneming ook echt een ander etiket krijgt en van type wijzigt. Men noemt dit ook wel het ‘consistentiebeginsel’.
Uitzonderingen
Tot voor de wetswijziging van 2016 was je sowieso een grote onderneming wanneer er meer dan 100 werknemers waren, los van de andere criteria. Die regel werd echter vanaf januari 2016 geschrapt.
Financiële instellingen en wisselagenten beschouwt men sowieso ook altijd als grote ondernemingen.
Maar hoe zit het met ondernemingen die deel uitmaken van een groep? Men bekijkt de criteria dan in principe per onderneming. Maar moedervennootschappen of vennootschappen in een consortium moeten hun cijfers ‘geconsolideerd’ beoordelen. Met andere woorden: men voegt de gegevens van alle verbonden ondernemingen samen om de criteria te bekijken.
Je kan ook kiezen om in plaats van geconsolideerde of samengetelde cijfers een vereenvoudigde berekening te maken. Je telt dan gewoon het totaal van de omzet en de balanstotalen van alle ondernemingen in de groep op. Als je hiervoor kiest liggen de criteria omzet en balanstotaal wel zo’n 20% hoger:
- Jaargemiddelde personeelsbestand: 50
- Jaaromzet exclusief btw: € 10.800.000
- Balanstotaal: € 5.400.000
Gevolgen en verplichtingen
Of je een grote dan wel een kleine onderneming bent heeft een aantal gevolgen voor je jaarrekeningen en boekhouding. Over welke verplichtingen gaat het?
Boekhouding
Op vlak van boekhouding is er niet echt een verschil tussen grote en kleine ondernemingen. Allebei moeten ze een boekhouding voeren volgens het dubbel boekhouden, met een volledige boekhouding. Ze moeten ook allebei een inventaris opmaken en het MAR (minimum algemeen rekeningstelsel) toepassen.
Jaarrekeningen
Op vlak van de jaarrekening zijn er echter wél belangrijke verschillen. Zowel kleine als grote ondernemingen kunnen (afhankelijk van hun rechtsvorm) al dan niet verplicht zijn hun jaarrekening te publiceren. Maar de vorm van de jaarrekening verschilt:
“Kleine ondernemingen mogen het verkort wettelijk schema gebruiken. Een grote onderneming gebruikt het volledig wettelijk schema”
Het verkort schema is beknopter. Een aantal rubrieken hoeven niet vermeld te worden of worden samengevoegd. Het volledig schema is veel uitgebreider en neemt dus ook heel wat meer pagina’s in.
Een ander belangrijk verschil is:
“Grote ondernemingen zijn verplicht een jaarverslag en controleverslag op te maken. Kleine ondernemingen niet, tenzij indien vrijwillig een commissaris-revisor werd aangesteld”
Hierop bestaat wel een uitzondering. Vennootschappen onder vorm van een VOF, Comm.V of CVOA waarbij alle vennoten natuurlijke personen zijn hoeven niet per se een controleverslag op te maken.
De micro-onderneming, een geval apart
Een micro-onderneming of micro-vennootschap bestaat nog niet zo heel lang. Dit werd immers pas in 2016 toegevoegd door een wijziging aan de bestaande wetgeving. Men creëerde een nieuw artikel 15/1 in het Wetboek van Vennootschappen.
Het is eigenlijk een subcategorie van de kleine vennootschappen.
Wanneer ben je een micro-vennootschap?
Je moet hiervoor aan twee criteria voldoen op de datum van de jaarafsluiting:
1. Je mag geen dochter- of moedervennootschap van een andere vennootschap zijn
2. Je mag op de datum van de jaarafsluiting hooguit één van volgende drie criteria overschrijden:
- Balanstotaal 350.000 euro
- Omzet 700 000 euro
- Gemiddeld personeelsbestand van 10 VTE (voltijdse equivalenten)
De jaarrekening van een micro-vennootschap ziet er verder hetzelfde uit als die van een kleine vennootschap. Alleen is de toelichting (het derde onderdeel van de jaarrekening na de balans en na de resultatenrekening) wel een stuk beknopter dan bij een kleine vennootschap. Je vindt er alleen volgende vijf gegevens in terug:
- Samenvatting van de waarderingsregels
- Staat van de vaste activa
- Gegevens met betrekking tot niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
- Het bedrag van de aan de leden van de bestuurs-, leidinggevende en toezichthoudende organen verleende voorschotten en kredieten
- Het aantal eigen aandelen, evenals het kapitaalbedrag vertegenwoordigd door deze aandelen
Hopelijk is dit artikel erin geslaagd om het onderscheid tussen een grote onderneming, kleine onderneming en micro onderneming op te helderen en te verduidelijken! Heb je bijkomende vragen? Stel ze gerust onder dit artikel!
Lees verder
Jaarrekening neerleggen: wat komt erbij kijken?
Bronnen
ROEGIERS, E., “Financiële Analyse”, Kluwer Opleidingen NV
BUYSE I. & DEKEYSER, M.,”Balanslezen voor niet-ingewijden”, Roularta Books, 2011
http://www.decostere.be/nl/nieuws/nieuwsb201522