Over voldoende liquiditeit beschikken is voor elk bedrijf van levensbelang. Zoniet kan het immers vroeg of laat in ernstige problemen komen. Maar hoe kan je dat nu zelf nagaan? Stel: er ligt een jaarrekening voor je neus en de vraag is of dit bedrijf een goede liquiditeit heeft. Met twee handige hulpmiddelen kan je dit zelf snel en eenvoudig bepalen. Die twee tools zijn de current ratio en de quick ratio. Klinkt ingewikkeld, maar de formule om ze te berekenen is heel simpel. Het enige dat je dan verder nog moet weten is hoe je de uitkomst interpreteert. Tijd dus om dit allemaal wat verder uit te spitten!

Het belang van liquiditeit

Liquiditeit is samen met solvabiliteit een van de belangrijkste voorwaarden voor een gezond bedrijf. Een onderneming heeft immers heel wat verplichtingen: lonen betalen, voorraden inkopen, machines onderhouden, noem maar op.

Als een bedrijf niet genoeg liquiditeit heeft dreigt er groot gevaar. Men kan dan immers niet langer aan zijn verplichtingen en betalingen voldoen. Met alle gevolgen van dien. Het bedrijf kan zelfs helemaal stilvallen. Zo kunnen de schuldeisers weigeren om nog voorraden te leveren, zolang de openstaande betalingen niet voldaan zijn. Om toch nog te kunnen betalen moet het bedrijf zich dan tot ‘slechte’ oplossingen als het overschrijden van de kredietlijn op de zichtrekening beginnen wenden. Kortom, een gebrek aan liquiditeit is een groot probleem. Het kan zelfs tot faling leiden.

De current ratio: formule en norm

Gelukkig bestaan er handige hulpmiddeltjes om de liquiditeit van een bedrijf snel te kunnen beoordelen. De ‘current ratio’ is het meest gangbare instrument.

Wat is de current ratio?

De current ratio is een van de belangrijkste cijfers om de liquiditeit van een bedrijf uit te drukken. De berekening is eenvoudig:

“Current ratio = vlottende activa (gedeeld door) kortlopende schulden (vreemd vermogen op korte termijn)”

Eenvoudig gezegd: de current ratio geeft aan of het bedrijf in staat is om met de kortlopende bezittingen (vlottende activa) de kortlopende schulden te betalen.

Er bestaan ook handige tools online waarmee je de current ratio automatisch kan berekenen.

Wat is een goede current ratio?

De kortlopende bezittingen moeten minstens even groot zijn als de kortlopende verplichtingen. Anders komt het bedrijf nooit toe om alles op te hoesten.

Als je bovenstaande formule toepast bekom je meestal een resultaat tussen 0 en 5.

Zijn de vlottende activa precies even groot als de kortlopende schulden bekom je als resultaat 1. Bijvoorbeeld: 500 000 EUR vlottende activa gedeeld door 500.000 EUR kortlopende schulden = 1.

Anders gezegd: een goede current ratio bedraagt minstens 1. Alleen dan zijn de vlottende activa minstens voldoende om alle schulden te betalen.

Zorg voor extra buffer!

Toch is 1 in praktijk meestal te krap en onvoldoende. Er is dan immers geen enkele marge of buffer. In de vlottende activa zitten soms zo goed als waardeloze zaken. Denk maar aan oude voorraden vol spullen die niemand nu nog wil kopen. Of erger nog, voorraden waarvan de vervaldatum al voorbij is. Een klassiek voorbeeld is een restaurant met enorme voorraden in de kelder, maar de potten mayonaise staan beschimmeld of zijn al een jaar vervallen: jakkes! Ook bij de vorderingen vind je soms waardeloze bedragen: deze klanten willen of kunnen niet meer betalen.

Daarom ligt een goede current ratio eerder tussen 1,5 en 2.

Je moet dit wel een beetje nuanceren. Een goede current ratio hangt ook wat af van het type bedrijf en de sector. Sommige activiteiten vragen nu eenmaal minder liquiditeit dan andere. Zo kunnen sommige bedrijven ook perfect draaien met een current ratio van 1,2.

Bedenk ook: een goede ratio sluit niet altijd betalingsproblemen uit. Op je beide oren slapen omdat de current ratio 2 bedraagt is misschien wel goed voor je nachtrust, maar zaligmakend is het niet. De balans toont immers alleen maar de situatie op het einde van het boekjaar. Hoe het tussentijds met de geldstroom en de liquiditeit van het bedrijf zit? Daar hebben we het raden naar.

Wat is een slechte current ratio?

Je kunt het al raden: een current ratio onder de 1 is niet goed. Je vlottende activa volstaan in de verste verte niet om je schulden te betalen. Zo’n situatie is op lange termijn niet houdbaar. Een bedrijf moet er alles aan doen om haar liquiditeit steeds op een goed peil te houden.

Zakt de current ratio een aantal jaren op rij onder de 0,65 wordt de toestand meestal zelfs kritiek. De kans wordt groot dat het bedrijf vroeg of laat in problemen komt. Zelfs een faillissement behoort nu tot de mogelijkheden.

Hoe hoger hoe beter?

Misschien denk je nu wel: hoe hoger de current ratio, hoe beter. Maar dat is ook weer niet waar. Ja, als de current ratio oploopt tot 3 en meer is er wel een goede liquiditeit. Maar met het teveel aan middelen gebeurt blijkbaar niets. Een bedrijf kan beter zijn middelen investeren dan alles op te potten. Ook met een ratio van 2 draait de onderneming prima. Het dient dan ook tot niets om een ratio van 3 of 4 te proberen halen.

De quick ratio: formule en norm

Wat is de quick ratio of acid ratio?

De quick ratio noemt men ook wel eens de ‘acid test ratio’ of ‘acid ratio’. Dat klinkt hipper, maar het gaat om hetzelfde. Simpel gezegd is de quick ratio:

“ de current ratio zonder de voorraden”

Met andere woorden: voor je de formule van de current ratio toepast haal je nu eerst de voorraden uit de vlottende activa. Dat ziet er zo uit:

“Quick ratio = vlottende activa MIN de voorraden en bestellingen in uitvoering (gedeeld door) kortlopende schulden (vreemd vermogen op korte termijn)”

Wat is daar nu het nut van? Waarom haalt men de voorraden er eerst uit? Men kan de stock meestal niet zo snel in cash omzetten. Een voorraad moet je immers altijd eerst nog verkopen. Pas daarna ontstaat een vordering op een klant. Daarom geeft de current ratio vaak een onbetrouwbaar beeld, vooral in bedrijven en activiteiten met grote voorraden.

Wat is een goede quick ratio?

Bij de current ratio was een resultaat van 1,5 of hoger prima. Maar voor de quick ratio leggen we de lat wat lager. Door de voorraden eruit te halen heb je immers sowieso al minder vlottende activa over.

Als de uitkomst nog altijd boven 1 ligt, ook al is dat maar 1,1 of 1,2, spreken we van een goede quick ratio.

Natuurlijk is een iets hogere quick ratio altijd mooi meegenomen. Op die manier is er meer ruimte om tegenslagen op te vangen. Zo kan een anders heel stipte klant bijvoorbeeld onverwachts toch te laat betalen, waardoor het bedrijf geen cash binnen krijgt.

Wat is een slechte quick ratio?

Een quick ratio onder 1 deugt niet. De kortlopende activa zonder de voorraden volstaan niet om aan de korte termijn schulden te voldoen. Als men dit niet oplost kan het bedrijf vroeg of laat in problemen komen.

Toch is ook hier een kanttekening op zijn plaats. Sommige bedrijven functioneren perfect met een quick ratio van 0,75 of zelfs 0,25. Hoe kan dit?

Ten eerste hebben veel bedrijven permanente kredietlijnen. Ze kunnen bijvoorbeeld 10 000 of 15 000 euro onder nul gaan. Zo’n krediet helpt het bedrijf om een tekort aan liquiditeit op te vangen. Tegen betaling van rente zorgt de bank dus eigenlijk voor de extra buffer die het bedrijf zelf niet heeft. Dankzij zo’n krediet kan het bedrijf vaak lange tijd het hoofd boven water houden, ook als de quick ratio slecht is.

Ten tweede zitten sommige bedrijven nu eenmaal goed met hun betalingstermijnen. De duur van de vordering op de klant is immers veel korter dan de termijn waarop men zelf zijn schuldeisers of leveranciers moet betalen.

Voorbeelden

Groentezaak ‘De dolle prei BV(BA)’ verkoopt fruit en groenten. Blinkende appels, verse wortelen, sappige mango’s…mmm, noem maar op. Welnu, die groentehandel heeft geen uitstaande vorderingen op klanten. Al die klanten betalen immers meteen cash in de winkel bij aankoop. Maar het bedrijf waar de groentezaak zijn voorraad fruit en groenten bestelt geeft na de levering nog één maand de tijd om de bestelde groenten te betalen.

Het bedrijf krijgt dus eerst vier weken klanten over de vloer. Die betalen allemaal cash in de winkel, voor het zelf genoeg geld nodig heeft om zijn leverancier te betalen. Zelfs met een dramatische quick ratio van pakweg 0.25 kan ‘De dolle prei’ het op die manier toch nog lang uitzingen.

Andere voorbeelden zijn bijvoorbeeld kapperszaken. Wanneer je bij de kapper je haar laat knippen vraagt men je na afloop om meteen te betalen. Probeer bij je volgende bezoek maar eens om dat niet te doen. Het zal niet waar zijn. Je krijgt van de kapper geen factuur van 20 euro mee naar huis met de vraag om het geld binnen de maand vriendelijk over te maken.

Dit principe geldt trouwens ook voor de current ratio. Sommige handelszaken draaien jarenlang zonder problemen op een in theorie veel te lage current ratio. Dit om dezelfde redenen: ze vallen terug op kredietlijnen, of genieten van gunstige verschillen tussen de directe betaling door hun klanten en de uitgestelde betaling aan de leverancier.

Wat is het beste: current of quick ratio?

Dit is een verkeerde vraag. Er is niet echt een goede of minder goede ratio. In sommige bedrijven en sectoren heeft het zin om eerder met de quick ratio te werken. Waarom? Omdat de current ratio soms een onjuist beeld geeft. Dat geldt vooral voor bedrijven en sectoren met een lang productieproces of met veel voorraden die niet snel verkoopbaar zijn.

In bedrijven waar er weinig of geen voorraden zijn is de current ratio natuurlijk wel een goede graadmeter. Ook in zaken een hoge verkoopsnelheid, zoals een groentezaak of kapperszaak, is de current ratio zeker een betrouwbaar instrument.

Wat je zeker moet onthouden

• Liquiditeit is samen met solvabiliteit een van de belangrijkste factoren van een gezond bedrijf
• De meest gangbare meetstaf van de liquiditeit is de ‘current ratio’
• De ‘quick ratio’ is de current ratio zonder de voorraden
• Een current of quick ratio onder 1 is een slecht teken: de vlottende activa volstaan niet om de kortlopende schulden af te lossen
  

Lees meer

Liquiditeit en liquiditeitsratio berekenen